Filosofie

Zomerweek Kritische Theorie

Samen met mijn collega Marthe Kerkwijk organiseer ik deze zomer een bijzondere cursusweek: van 14 tot 18 augustus verdiepen we ons in de kritische maatschappijtheorie van de Frankfurter Schule, die (helaas) al honderd jaar onverminderd actueel blijkt.

Waarom is de belofte van de verlichting – een vrije samenleving van autonome burgers – zo moeilijk te realiseren? Waarom ontaardt het streven naar rationaliteit vaak juist in redeloosheid? En welke rol kunnen filosofie en wetenschap spelen in het tot stand brengen van een rechtvaardige maatschappij? Deze vragen vormen het vertrekpunt van de kritische theorie, zoals Max Horkheimer, Theodor W. Adorno en anderen die vanaf 1924 aan het Institut für Sozialforschung in Frankfurt ontwikkelden. Niet veel later moesten veel van deze denkers vluchten voor het fascisme – niet alleen vanwege hun joodse afkomst, maar ook vanwege hun scherpe maatschappijkritiek. Na de oorlog groeide de kritische theorie uit tot een van de belangrijkste filosofische stromingen van de 20e en ook van de 21e eeuw.

In deze cursus bestudeer je zowel het werk van de grondleggers van de kritische theorie als dat van latere denkers als Jürgen Habermas en Herbert Marcuse, om uiteindelijk, aan de hand van hedendaagse filosofen, een antwoord te kunnen geven op de vraag wat de kritische theorie ons kan leren over de politieke crises van onze tijd.

Het wordt een verrijkende week met veel deskundige gastsprekers, waaronder Thijs Lijster, Marian Donner, Jouke Huijzer & Tivadar Vervoort.

Filosofie

Het zelf tussen oost en west

Dit najaar geef ik opnieuw de cursus Het zelf tussen oost en west aan de Volksuniversiteit Utrecht. De cursus bestaat uit acht lessen op woensdagavond, waarin we verschillende perspectieven op het zelf onderzoeken. Want wat is dat zelf nu precies? Bestaat er eigenlijk wel zoiets als een zelf? Zo nee, waar hebben we het dan de hele tijd over als we het over het zelf hebben? En zo ja, hoe verhoudt dat zelf zich dan tot ons lichaam, onze hersenen, onze geest? En wat betekent dat voor hoe we ons-zelf kunnen begrijpen en hoe we ons verhouden tot de wereld om ons heen?

Tijdens de cursus bespreken we de antwoorden die zowel westerse als niet-westerse filosofische tradities op deze vragen hebben geformuleerd. Elke les staat een ander thema en een andere denker centraal. Samen lezen we een beroemd filosofisch fragment en gaan we daarover met elkaar in gesprek. Een korte, individuele schrijfopdracht biedt ruimte voor persoonlijke verwerking van de lesstof.

Kijk hier voor meer informatie & om je aan te melden!