Vertalen

Parijse Manuscripten

Een nieuw vertaalproject, en opnieuw een filosofische klassieker: de Ökonomisch-Philosophische Manuskripte van Karl Marx! Deze manuscripten vormen de neerslag van Marx’ eerste, intensieve bestudering van de politieke economie, in zijn tijd als redacteur in Parijs. De kennismaking met deze jonge wetenschap geeft Marx’ denken een beslissende impuls. Steeds meer raakt hij ervan overtuigd dat niet de speculatieve filosofie, maar de bestudering van onze materiële levensomstandigheden antwoord moet bieden op de belangrijkste politieke en sociale vraagstukken van de moderne tijd.

In de Economisch-filosofische manuscripten, vaak ook de Parijse manuscripten genoemd, staat het begrip van vervreemding centraal: eenzijdige, excessieve arbeid vervreemdt de mens van zijn arbeid, van het product van zijn arbeid en van zijn medemens, terwijl arbeid volgens Marx juist een bron van creativiteit en een middel tot zelfverwerkelijking moet zijn. Het is met name vanwege deze analyses dat de Parijse manuscripten vanaf hun postume publicatie in 1932 zowel marxistische als niet-marxistische denkers hebben geïnspireerd. Velen van hen vonden bij deze jonge, humanistische Marx juist de basis voor een kritiek op de dogmatische marxistisch-leninistische ideologie.

De Parijse manuscripten gelden als één van Marx’ belangrijkste filosofische werken. En daarin kom je soms een inspirational quote tegen die je bij Marx misschien niet zou verwachten:

Ga je uit van de mens als mens en van zijn verhouding tot de wereld als een menselijke verhouding, dan kun je liefde alleen tegen liefde ruilen, vertrouwen alleen tegen vertrouwen, etc. Als je van kunst wilt genieten, moet je een kunstzinnig gevormd mens zijn; als je invloed op andere mensen wilt uitoefenen, moet je iemand zijn die daadwerkelijk inspirerend en bemoedigend op andere mensen overkomt. Al je relaties tot de mens en tot de natuur moeten bepaalde, met het object van je wil corresponderende uitingen van je werkelijk individuele leven zijn. Wanneer je liefhebt zonder wederzijdse liefde op te roepen, dat wil zeggen wanneer jouw liefde als liefde geen wederzijdse liefde voortbrengt, als je je door je levensuiting als liefhebbende mens niet tot een geliefd mens maakt, dan is je liefde onmachtig, heilloos.

De vertaling zal in het voorjaar van 2023 verschijnen bij uitgeverij Boom.